و بررسی منابع
1-1- اهمیت و اهداف پژوهش
ایران دارای منابع با ارزشی از گیاهان دارویی و زینتی میباشد. چنین تنوعی برای اصلاح گیاهان از اهمیت بالایی برخوردار است. نظر به اهمیت و کاربرد مختلف گیاهان دارویی، امروزه پژوهشهای بسیاری از محققان علوم گیاهی معطوف به جنبه های مختلف کاربردی این گیاهان شده است. متأسفانه سالانه مبالغ زیادی ارز صرف خرید مواد صنعتی و دارویی میگردد که بیشتر منشاء گیاهی داشته و یا در داخل کشور قابل استحصال است. با توجه به درصد کم مواد مؤثره در گیاهان دارویی و نیاز برای دستیابی به گونه های با ارزش دارویی، زینتی و نادر میتوان ضمن سازگار کردن گونه ها، افزایش کاربری زینتی وهمچنین معرفی این گونه ها در عرصه های زراعی، بهترین فصل برداشت برای بالابردن ماده مؤثره آن را شناسایی کرد. در کشور ایران طی چند دهه اخیر عمده مطالعات در زمینه حفظ و بهره برداری از ژرم پلاسم گیاهان زراعی و باغی بوده و توجه اندکی به گیاهان دارویی و زینتی مبذول شده است. همچنین عمده تحقیقات انجام شده در بخش گیاهان دارویی به شناسایی و جداسازی ترکیبات اسانس ها اختصاص داشته و مطالعات محدودی در زمینه بررسی تنوع فصلی بر روی مواد مؤثره این گیاهان صورت پذیرفته است.
1-بررسی خصوصیات مورفولوژیک و بیوشیمیایی، ژنوتیپ های متعلق به شش گونه بومادران در فصول مختلف.
2-تعیین گونه ای که دارای ماده موثره بیشتراز لحاظ دارویی دارا باشد.
3-انتخاب مقاوم ترین و حساس ترین ژنوتیپ به گرما و سرما.
4-پیدا کردن بهترین فصل برداشت به منظور بالا بردن کیفیت گیاه دارویی.
2-1- گیاه شناسی بومادران
بومادران از نظر گیاهشناسی دارای طبقه بندی، رده دولپه ایها(Dicotyledonae)، زیر رده پیوسته گلبرگان(Metachlamydeae)، راسته(Asterales)، تیره کاسنی(Compositeae=Asteraceae)، طایفه(Anthemideae) و جنس( (Achilleaاست. جنس بومادران یکی از مهمترین جنسهای این خانواده است]10، 11 و 36[ و از جمله گیاهان دارویی و زینتی مهم محسوب می شود. تعداد گونه های شناخته شده در دنیا به 150 میرسد. این جنس در ایران دارای 19 گونه علفی چند ساله میباشد که اغلب معطر هستند]10 و 14[. پراکندگی گونه ها در مناطق اروپا، نواحی معتدل آسیا و نواحی شمال آمریکا متمرکز شده است]95[. نام Achillea از نام Achillis خدای آهن و قهرمان داستان هومر گرفته شده است]26 و 94[. این جنس دارای گیاهان علفی، چندساله، اغلب پوشیده از کرک، دارای ریزوم سخت، بیخ ساقه غالبا ضخیم چوبی شونده هستند ]1 و 11[. این گیاه خیلی زود در مراتع و چراگاه ها مخلوط با سایر علفها میروید ]1[. برگها متناوب، بدون تقسیم یا دارای 3 تا 4 بار تقسیم بخش شانهای
خرید اینترنتی فایل کامل :
عمیق اند ]11[. البته گونه ها و زیر گونه ها از لحاظ شکل برگ ها تفاوت هایی را نشان می دهند. برگ ها پوشیده از کرک میباشند ]11[.کپهها کوچک تا متوسط، اغلب دارای دمگل دراز و گاهی فاقد آن، منفرد و یا غالبا مجتمع و به صورت گلآذین دیهیم هستند. گریبان پهن دراز استوانه، نیمه کروی و دارای ردیف معدودی از برگکها است. برگکها دارای حاشیه شفاف، پهن یا باریک و یا فاقد حاشیهاند. گلها سفید، زرد، صورتی و گلهای حاشیه ای نهنج شعاعی، هرمافرودیت[1]، در انتها دارای 5 لبه یا دندانه منظم و لولهای کم و بیش فشرده است. فندقهها تخم مرغی فشرده، صاف، فاقد بال و کرکاند ]1 و 11[. ارتفاع این گیاه بر حسب گونه از 15 تا 150 سانتی متر متفاوت است ]1 و 11[. نوزده گونه از این گیاه در ایران گزارش شده است ولی همه گونه ها به خوبی شناخته نشده اند ]10 و 11[. دو گونهA. millefolium، A. santolina در ایران فراوانتر میباشند. ژنوتیپهای بومادران در ایران گسترش وسیعی دارند و در دامنه البرز، اطراف دماوند، قسمت های شمالی اوشان در اشتران کوه و تبریز میرویند ]10 و 11[. تعداد کروموزوم پایه در بومادران 9X= میباشد و پلیپلوییدی در آن رخ میدهد ]12[.
3-1- نیاز اکولوژی
گونه های بومادران علی رغم تفاوتهایی که در شکل ظاهری با هم دارند، نیازهای مشابهی برای رشد و گلدهی دارند ]1 و 11[. بومادران گیاهی روز بلند است که مناسب ترین دما برای رشد و گلدهی آن 18 تا 26 درجه سانتی گراد است. همه گونه های بومادران برای رشد کامل به مکانی کاملا آفتاب گیر نیاز دارند. همچنین این گیاه به غرقابی بودن خاک بسیار حساس است و به خاک خشک و با زهکشی کامل و مناسب نیاز دارد ]1 و 11[ . گونه های A. ptarmica و A. ageratum رطوبت بیشتری را نسبت به گونه های دیگر تحمل می کنند. آبیاری متوسط و تنش ملایم موجب افزایش عملکرد گل و درصد اسانس در گونه A. millefolium گردیده است ]7[. گونه های بومادران بر حسب رقم به سرما، خشکی، شوری و کمبود مواد غذایی مقاومند. همچنین در گستره وسیعی از خاک ها با pH متفاوت قابل کشت و پرورش هستند ]1[. تنش ملایم در گونه A. tenuifolia Lam سبب افزایش ترکیبات فنولیک و آنتی اکسیدانی می شود]8[.
4-1- روش های تکثیر
5-1- فنولوژی
بذر گیاه بومادران در اواخر زمستان (اسفند ماه) شروع به جوانه زنی می کند و رشد اندامهای رویشی در اسفند ماه شروع می شود و تا اواخر بهار نیز ادامه مییابد. گلدهی گیاه در خرداد ماه آغاز و تا تابستان ادامه دارد. رسیدن بذور از تیر ماه شروع می شود و تا آذر ماه نیز ادامه مییابد. خشکی و ریزش پاییزه برگ ها از آذر ماه شروع می شود. رشد اندامهای رویشی در اسفند ماه مجدداً آغاز می شود. کشت نشاء بومادران در فروردین ماه صورت میگیرد، البته تفاوتهای بسیار زیادی بین گونه های مختلف به لحاظ فنولوژیک وجود دارد ]34[.
1-Hermaphrodite
