مطالب این پایان نامه به شیوه کتابخانهای بنابر محور فیش برداری، مطالعه، تحقیق و با استناد به منابع مرجع و مهم گردآوری شده است . این تحقیق متشکل از چهار فصل با محتوای موضوعی است که پژوهشگر مطالب را از باب موضوعی امثال مورد بررسی قرار داده است در این پایان نامه تعریف امثال موسعتر از حکمت مدنظر میباشد و در امثالی که بیان نموده حکمتها را نیز مدنظر قرار داده و مثلها را با دید مجاز درنظر گرفتهایم.
اهمیت امثال علوی از آن جهت است كه گفتاری حکیمانه و پندآموز از امام علی(ع) میباشد كه با برخی آثار ادبی پیوند ناگسستنـی دارد و تأثیر این آثار در زندگی مردم غیر قابل انکار است. مثلهـا حاصل تراوش ذهن و اندیشهی هوشمندانهی یک ملت است، كه فراگیر شده و مورد اقبال جوامع بشری قرار گرفته است. از زمان تألیف این کتاب سالهـای متمادی سپری شده است، در حالی که دانشمندان و علمای اسلامی در زمینه های مختلف ادبی و بلاغی و معرفتـی این کتاب را مورد بحث و بررسـی قرار داده و اعجاز کلامـی مولا امیر مومنان را از هر جهت تبیین کرده اند اما با توجه به اینکه تاکنون کار جامع و کاملـی در زمینه امثال علوی و امثال فارسی صورت نگرفته است لزوم انجام این پژوهش مشخص مـیشود. علاوه بر این شعرا و اهل ادبی که از نهج البلاغه و امثال آن تاثیر پذیرفتهاند ما را به راه رهنمون کرده اند که پژوهش و تطابق این امثال با یکدیگر در دو زبان فارسی و عربی امری لازم و ضروری است و به درکـی جامعتر و کاملتری در این زمینه نیاز است.
در پیرامون پیشینه این موضوع باید گفت که علامه امینـی در «الغدیر» هشتاد و یک شرح این کتاب را معرفـی کرده است و سایر بزرگانی چون شیخ آقا بزرگ طهرانـی در کتاب خود بیش ازصد و پنجاه شرح و ترجمه بر این کتاب ذکر نموده که هم به زبان عربی و هم زبان فارسی است و از قدیمـیترین آنها «اعلام نهج البلاغه» نوشته علـی بن ناصر را که معاصر شریف رضی است مـیتوان نام برد. نخستین گردآورنده کلمات قصار علـی(ع) ابوعثمان عمرو بن بحر جاحظ صاحب«البیـان و التبیـن» درگذشتهً ۲۵۵ هـ . ق است. وی صد کلمه از کلمات قصار امیرالمؤمنین را انتخاب کرده و آن را (مطلوب کل طالب من کلام امیرالمومنین علی بن ابی طالب) نامیده است.
امیرمومنان در اثر ارزشمند خویش به مقتضای فهم و درک مخاطب خود با آنها سخن گفته و سخنان و نصایح پند آموز خود را در قالبهای تمثیلـی بیان نموده که سرشار از حکمت و معناست به طوری که استنادهای آن حضرت به آیات الهی در آن نمود دارد و در برخی از امثال فارسـی نیز این استناد و تلمیحهـا به چشم مـیخورد لذا محققین و پژوهشگران با تلاشهـای بسیاری در حد توانایـی خود موضوعات نهج البلاغه را استخراج کرده و مورد تبییـن و بررسـی قرار دادهاند. همچنیـن تک نگاریهـایی موضوعـی در
خرید اینترنتی فایل کامل :
ابعاد مختلف نهج البلاغه صورت گرفته است که از آن جمله مـیتوان به امثال و حکم در نهج البلاغه اشاره کرد. برخی از نویسندگان، امثال نهج البلاغه را با بهره گرفتن از کتب شرح و توضیح دادهاند که از آن جمله مـیتوان به کتاب«الامثال و الحکم المستخرجة من نهج البلاغة» محمد غروی اشاره کرد. بعضـی از نویسندگان در صدد معادلیـابـی برای امثال نهج البلاغه در زبانهـای فارسـی، عربـی و انگلیسـی برآمدهاند که ازجمله این آثار کتاب «امثال و حکم نهج البلاغه و معادل هـای فارسـی وانگلیسـی» نوشتهی هاجر اندقانی میتوان نام برد.
بیان مساله
جایگاه نهج البلاغه در میان ادبیات و مردم فارسـی زبان یک امر روشن و غیر قابل انکار است و تاثیری که اهل ادب از این کتاب ارزشمند گرفته اند نیز بسیار واضح است. ضرب المثلها یکی از گونههـای شناخته شده ادبیات و كاربردیترین و در عین حال عامیانهترین آنهـاست. در حالی كه به لحاظ ساختاری و سبك ادبـی، زیباترین و برجستهترین سبكهـای متنوّع بیانـی است. استفاده از ضربالمثلها یكـی از منابع غنی ادبی و بلاغی، در نهجالبلاغه به شمار میآید. از جمله صنایع بلاغی كه در تمام نهجالبلاغه برای رسایـی منظور و مفهوم و درك صحیح و درست به كار رفته است همین ضرب المثلهـا هستند.
بهرهگیری امام علی (ع) از حکمتهـا متفاوت، متنوع و پرجاذبه است كه در انتقال مفاهیم كلامی، نقشی بسیار بزرگی برعهده دارند. ضربالمثلها در انتقال درست فكر و اندیشه گوینده به مخاطب، نقش مهمـی ایفا میكنند كه كوتاهـی لفظ، رسایـی معنا، زیبایـی و بدیع بودن كلمات از ویژگیهای برجسته آنهاست. هدف این پایان نامه استخراج و شناخت مثلهـای سائر و غیرسائر زبان عربـی است كه در نهجالبلاغه آمده است. همچنین معادلیابی مفهومی و نه متنی آن در زبان فارسـی نیز دنبال شده است..
این پایان نامه بر آن است که از یک سو امثال و حکم علوی نهج البلاغه را استخراج و پس از تقسیم بندی موضوعـی آن این امثال را با ضرب المثلهای منظوم و منثور؛ زبان فارسی تطبیق نماید از این رو مـیتوان هدف و نیز برآیند این نوشتار را در سه جمله خلاصه نمود:
- برشمردن ضرب المثلهـای نهج البلاغه
- طبقه بندی موضوعـی امثال علوی در نهج البلاغه
3.معادلیابی امثال علوی در امثال فارسـی
2-1.سوالات اصلی و فرعی این پایان نامه
1.مهمترین یکسانـیهـای امثال و حکم نهج البلاغه با ضرب المثلهـای فارسی در چه موضوعاتـی است؟
2.کدام یک از ادیبان زبان فارسـی، بیشتریـن بهره گیری و یکسانـی را ازامثال و حکم نهج البلاغه در آثار خود به کار بردهاند؟
