مصرف گوشت مرغ در آمریکا در طول جنگ جهانی دوم و پس از کمبود شدید گوشت گاو و خوک بشدت افزایش یافت. در اروپا نیز در سال 1996 پس از همهگیری جنون گاوی مصرف گوشت مرغ از مصرف سایر انواع گوشتها پیشی گرفت. در سال 2011 رتبهبندی 10 کشور بزرگ تولید کننده گوشت مرغ در جهان به صورت زیر بود.
1- ایالات متحده (حدود 8/16 میلیون تن) 2- چین (حدود 2/13 میلیون تن)
3- برزیل (حدود 9/12 میلیون تن) 4- اتحادیه اروپا (حدود 7/2 میلیون تن)
5- مکزیک (حدود 8/2 میلیون تن) 6- هند (حدود 7/2 میلیون تن)
7- روسیه ( حدود 5/2 میلیون تن) 8- آرژانتین (حدود 8/1 میلیون تن)
9- ایران (حدود 6/1 میلیون تن) 10- تایلند ( حدود 4/1 میلیون تن)
تولید جهانی گوشت طیور در سال 2011 با دو درصد رشد به حدود 78 میلیون تن رسید، یعنی با نصف نرخ رشد سال قبل (نمودار 1-1) که به دلیل هزینه بالای خوراک و بیماریها است.
افزایش قیمت خوراک هم اکنون رشد عرضه گوشت مرغ را در برزیل، چین، اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا، که نزدیک به دو سوم تولید جهانی گوشت طیور را در اختیار دارند، دچار رکود کرده است.
علیرغم افزایش ظرفیت پرورش مرغ مادر در چین و در نتیجه افزایش تولید جوجه یکروزه، به دلیل افزایش هزینه ها بخصوص هزینه خوراک رشد تولید از 7 درصد در سال 2010 به 3 درصد در سال 2011 رسید، این در حالی بود که دولت چین برای حمایت از تولید داخلی محدودیتهای صادراتی اعمال کرده و قیمت سایر انواع گوشت نیز بالا بود. در اتحادیه اروپا در سال 2011 به دلیل اجرای قوانین جدید در مورد آسایش طیور افزایش بسیار ناچیزی در تولید گوشت طیور رقم میخورد. افزایش تولید در برزیل و ایالات متحده به خاطر تقاضای بالای گوشت طیور به دلیل ارزان بودن آن نسبت به سایر انواع گوشتها است.
در سال 2011 رتبهبندی 10 کشور بزرگ صادر کننده گوشت مرغ به صورت زیر بود.
1- برزیل (حدود 3/3 میلیون تن) 2- آمریکا (حدود 3/3 میلیون تن)
3- اتحادیه اروپا (حدود 9/0 میلیون تن) 4- تایلند (حدود 475 هزار تن)
5- چین (حدود 440 هزار تن) 6- آرژانتین (حدود 250 هزار تن)
7- کانادا (حدود 155 هزار تن) 8- شیلی (حدود 80 هزار تن)
9- کویت (حدود 70 هزار تن) 10- اوکراین (حدود 35 هزار تن)
صادرات گوشت مرغ در سال 2011 با رشد 4/1 درصدی به حدود 9/8 میلیون تن میرسد، که به طور قابل توجهی از رشد 7 درصدی سال قبل کمتر است (نمودار 1-2).
در سال 2011 رتبهبندی 10 کشور بزرگ وارد کننده گوشت مرغ به صورت زیر بود.
1- ژاپن (حدود 820 هزارتن) 2- عربستان سعودی (حدود 720 هزار تن)
3- اتحادیه اروپا (حدود 675 هزار تن) 4- مکزیک (حدود 580 هزار تن)
5- فدراسیون روسیه (حدود 375 هزار تن) 6- ویتنام (حدود 325 هزار تن)
7- هنگکنگ (حدود 325 هزار تن) 8- عراق (حدود 320 هزار تن)
9- امارات متحده عربی (حدود 300 هزار تن) 10- ونزوئلا (حدود 275 هزار تن)
واردات گوشت مرغ توسط ژاپن به دلیل کاهش تولید و تغییر ذائقه مصرف کنندگان به سمت گوشت طیور، برای اولین بار به 820 هزار تن خواهد رسید. در آفریقای جنوبی انقضای قرارداد تعرفهای 10 ساله ضددامپینگ با آمریکا ممکن است باعث افزایش واردات شود. با وجود کاهش واردات توسط برخی کشورها بخاطر افزایش واردات سایر کشورها، به طور کلی میزان واردات تغییر چندانی نخواهد داشت. در اتحادیه اروپا، در پاسخ به تغییر در تعریف استفاده از گوشت طیور یخ زده و ابهامات در مورد سیستم صدور مجوز اتحادیه اروپا که در سال 2010 اعمال شد. انتظار میرود میزان واردات کاهش یابد.
کشورهای خاورمیانه دارای بیشترین میزان مصرف سرانه گوشت مرغ در جهان هستند. پیشبینی میشود در سال 2011 قطر با مصرف سرانه 88 کیلوگرم دارای بیشترین مصرف سرانه گوشت مرغ باشد. پس از قطر کشورهای امارات متحده عربی (با 59 کیلوگرم)، کویت (با 59 کیلوگرم)، بحرین (با 54 کیلوگرم)، برزیل (با 47 کیلوگرم)، هنگکنگ (با 47 کیلوگرم)، جامائیکا (با 45 کیلوگرم)، ایالات متحده آمریکا (با 45 کیلوگرم)، عربستان (با 44 کیلوگرم) و مالزی (با 37 کیلوگرم)، ده کشور دارای بیشترین مصرف سرانه در سال 2011 میباشند.
خرید اینترنتی فایل کامل :
نمودار شماره 1-4 نشان میدهد تولید گوشت مرغ در ایران در ده ساله اخیر روند صعودی را طی کرده است. پیشبینی میشود در سال 2011 میزان تولید گوشت مرغ در ایران با 3 درصد افزایش نسبت به سال 2010 به 1650 هزار تن برسد. ایران با تولید این میزان گوشت نهمین کشور تولید کننده گوشت مرغ، و با رشد حدود 3 درصد از نظر رشد سالیانه یازدهمین کشور جهان در سال 2011 خواهد بود.
ایران با مصرف 72/1 میلیون تن گوشت مرغ دهمین کشور مصرف کننده مرغ در سال 2011 خواهد بود و نسبت به سال قبل 61/3 درصد رشد داشت که از نظر میزان رشد سالیانه در سال 2011 به مقام پانزدهم جهان خواهد رسید. نمودار شماره 1-5 میزان مصرف گوشت مرغ به تفکیک واردات و تولید داخلی در ده سال اخیر را نشان میدهد.
نمودار شماره 1-6 تغییر مصرف سرانه گوشت مرغ در ایران را نشان میدهد. همانطور که مشاهده میکنید روند مصرف سرانه گوشت مرغ سالیانه در ایران صعودی بوده است. با در نظر گرفتن افزایش جمعیت و افزایش مصرف سرانه همچنان نیاز به افزایش تولید در ایران احساس میشود.
طبق گزارش FAO (اواسط سال 2010) در سال 2009، 5/281 میلیون تن از انواع گوشتها تولید شده است که حدود 3/92 میلیون تن از آن گوشت طیور میباشد. گزارشات قبلی همین منبع نشان میداد که بازار جهانی گوشت در 10 سال اخیر رو به توسعه است. بر اساس گزارش FAO در سال 1999 میزان تولید انواع گوشت حدود 230 میلیون تن بوده که 2/65 میلیون تن آن گوشت طیور میباشد.
این اطلاعات نشان میدهد که میزان رشد تولید گوشت طیور بین سالهای 1999 تا 2009 حدود 42 درصد بوده است در حالی که میزان رشد تولید انواع گوشتهای دیگر زیر 16 درصد میباشد. بیشتر تحلیلها نشان میدهد که رکود اقتصاد جهانی که از سال 2008 آغاز شده است، باعث رکود در بازار انواع گوشتها شده است، ولی تولید گوشت مرغ کمترین میزان تأثیر را نسبت به سایر انواع گوشتها از رکود بازار متحمل شده است. حتی میتوان ادعا کرد که تولید کنندگان گوشت طیور از تغییر نوع مصرف گوشت از گوشتهای گرانتر به سمت گوشت ارزانتر طیور سود کردهاند. این تغییر بیشتر در کشورهای پیشرفته مانند شمال آمریکا و اروپا به سمت گوشتهای قطعهبندی بوده است.
طبق پیشبینیها نرخ رشد تولید و مصرف سالیانه گوشت طیور 4/2 درصد، گوشت خوک 7/1 درصد و گوشت گاو 5/1 درصد خواهد بود. پیشبینی میشود مصرف گوشت طیور در کشورهای در حال توسعه به 7/2 درصد رشد داشته باشد و این در حالی است که این عدد در کشورهای توسعه یافته 6/1 درصد خواهد بود. مطابق با این گزارش میزان مصرف سرانه هر فرد در سال با نزدیک به 2 کیلوگرم افزایش نسبت به سال 2010 (5/13 کیلوگرم) در سال 2019 به 5/15 کیلوگرم خواهد رسید و این امر باعث اضافه شدن 26 میلیون تن به نیاز سالیانه به گوشت طیور بشود. این گزارش نشان میدهد، متوسط تولید سالیانه از حدود 91 میلیون تن در سالهای 2009- 2007 به حدود 118 میلیون تن در سال 2019 خواهد رسید.
از آنجا که منابع پروتئینی بین 20 تا 35 درصد از جیره غذایی طیور را تشکیل داده و این منابع از گرانترین اجزا جیره میباشد هر گونه کاوش برای کاهش هزینه بخش پروتئینی جیره سبب افزایش سود حاصله از پرورش طیور خواهد شد و هر گونه کوششی که منجر به جایگزینی مواد و منابع جدید پروتئینی که علاوه بر ارزانی، تهیه آن در کشور امکانپذیر باشد قابل ستایش و سبب افزایش درآمد پرورش دهندگان طیور خواهد شد. از مهمترین مسئله پرورش طیور مسئله خوراک و هزینه های مربوط به آن میباشد زیرا دریافت ناکافی مواد مغذی در خوراک طیور طی هر مرحله از تولید میتواند خسارت فراوانی را ببار آورد لذا ارزیابی مستمر منابع غذایی و بکارگیری منابع جدید خوراک ارزیابی شده در تغذیه طیور کاملاً ضروری است. با یک بازنگری بر تحقیقات انجام شده روشن میشود که ارزیابی مواد خوراکی، بخش عمدهای از تحقیقات انجام گرفته در زمینه تغذیه کاربردی را به خود اختصاص میدهد. مواد خوراکی جدید از نظر تغذیه طیور جدید نیستند بلکه معمولاً در یک منطقه جغرافیایی خاص ممکن است چندان مورد توجه واقع نشده باشد. متخصصان طیور باید نسبت به مواد خوراکی دیدگاه وسیعتر جهانی داشته باشند، باید از تجزیه شیمیایی ماده خوراکی (خصوصاً مواد مغذی آن) که در نقاط مختلف جغرافیایی تولید میشود نیز آگاهی داشته باشند. کوتاهی در این امر و بکارگیری احتمالی آن ماده خوراکی در تغذیه طیور میتواند باعث ایجاد مشکلات تغذیهای و تاثیر بر عملکرد طیور را داشته باشد. رعایت شرایط حداقل و حداکثر استفاده از مواد خوراکی در جیره بسیار مهم میباشد (15).
