محیط جغرافیایی جایگاه انسانی و بخشی از طبیعت است که تحت تأثیر و تأثر جریان روابط و مناسبات انسان و محیط طبیعی متناسب با سرشت تحولات فرهنگی جامعه انسانی در گذر او از مراحل تاریخی شکل گرفته در تغییر و تحول مداوم است. این محیط جغرافیایی، محدوده مکانی است که دارای شرایط لازم برای شکل گیری و تامین نیازهای زندگی جامعه انسانی و فعالیت های گوناگون جامعه بشری است. که قسمتی از ان را تبدیل به محیط جغرافیایی مناسب زیست خود می کند و طبعاً روز به روز پهنه این محیط جغرافیایی در همه آن افزوده می شود (مومنی،11:1376).
بخش گسترده ای از مظاهر جغرافیایی شامل: شهرها، مساکن، بازارها، کارخانه ها، روستاها، مزارع، باغ ها و…. در ارتباط با نیاز، باورها و فعالیت های انسان تحول و تکامل یافته است. تنوع و چگونگی مناظر جغرافیایی یاد شده، در رابطه با عوامل گوناگونی چون سطح فرهنگ، توان اقتصادی، اعتقادات و باورهای دینی، روش سیاسی حاکم بر جامعه و اصول قابل قبول جامعه پدیدار می شود.
این تحقیق در غالب پنج فصل به شرح ذیل تدوین گردیده است:
فصل اول: کلیات طرح، شامل بیان مسأله و اهمیت آن، ضرورت تحقیق، اهداف، سوالات، فرضیه ها، روش، مراحل و فرایند تحقیق و مشکلات تحقیق می شود.
فصل دوم: مبانی نظری تحقیق، به نظریه ها و دیدگاه ها می پردازد و به بررسی دیدگاه های مورد پژوهش در تحقیق می پردازد.
فصل سوم: به تشریح روش شناسی تحقیق پرداخته شده است.
فصل چهارم: به بررسی ویژگی های جغرافیایی، طبیعی، انسانی و اقتصادی شهر رشت و شکل تغییرات کالبدی محله چمار سرا می پردازد که در آن به توضیح اوضاع طبیعی و جمعیتی شهر ،ویژگی های اقتصادی و کارکرد محله مذکور و نیز بررسی و تحلیل کالبدی محله مربوط پرداخته شده است و در نهایت به نقد و ارزیابی نتایج تحقیق می پردازد.
فصل پنجم: که آخرین فصل این تحقیق هست به بررسی و آزمون فرضیات، نتیجه گیری در چارچوب فرضیه های مطرح شده در فصل اول، پرداخته و سرانجام با ارائه پیشنهاداتی به پایان رسیده است.
[1] -SWOT
بیان مسأله
در تمدن اسلامی، مساجد علاوه بر اینکه عامل اصلی تشکیل شهرها بوده اند، تعیین کننده ی الگوی کلی و هویت مشترک شهرهای اسلامی به شمار می رفته اند (سلطانزاده،11:1362).
خرید اینترنتی فایل کامل :
مساجد و زیارتگاه ها، بی تردید مهم ترین کاربری مذهبی شهرهای ایرانی و مهم ترین و عنصری جدایی ناپذیر در شهرهای اسلامی بوده است و همواره با دیگر کاربری های تجاری، حکومتی، اداری، اجتماعی و کاربری های ارتباطی، خیابان ها، کوچه ها و میدان ها قرار گرفته و یک سر و گردن از سایر کاربری ها قوی تر و وجیه تر بوده به طوری که این اماکن مذهبی در طول تاریخ همواره از عناصر تأثیرگذار در زندگی ساکنان و بر روند توسعه سکونتگاه ها بوده است. به نظر می رسد برای دستیابی به شهر پایدار اسلامی و ارتقاء کیفی فضای آن، تحلیل نقش کاربری مذهبی و زیارتگاه ضرورت تام دارد.
در شهر ها و محلات ایران، مساجد به همراه زیار تگاه ها و تكایا، چنان در چشم انداز های فرهنگی موثر واقع می شوند كه در غالب آن ها تنها ساختمان مرتفع شهری این اماكن هستند. همچنین در بافت شهری و محله ای، نقش مسجد آن قدر تعیین كننده و حساس است كه گاهی مسیر اصلی خیابان را از ادامه و تعویض باز می دارد (شكویی، 1354:۴٠۵).
اساس شکل گیری شمار زیادی از شهر های ایرانی، به دلیل نقش مذهبی و وجود کاربری های زیارتی آنهاست از جمله؛ زیارتگاه دانای علی کلان شهر رشت نیز، چنین تاثیری در گسترش شهری داشته است.
از جمله مسایل و مشکلات محله چمارسرا، استقرار نامناسب کاربریها، تراکم زیاد جمعیت، شبکه دسترسی و… می باشد. در تحقیق حاضر ضمن تشریح اهمیت وافر کاربری های مذهبی در شکل گیری با مطالعه موردی زیارتگاه دانای علی در شهر رشت، سعی شده بر تاثیر این کاربری در ناحیه تحت نفوذ آن پرداخته شود همچنین در نهایت راهکارهای پیشنهادی برای توسعه فضایی ناحیه مورد مطالعه ارائه می گردد.
