واژگان کلیدی: توریسم – توسعه سیاسی – روستا.
گردشگری[1] یکی از عرصه های نو و زمینه های جدید مورد مطالعه در علوم انسانی است و امروزه از جهات مختلفی مورد توجه کشورها قرار گرفته است. نگرشهای لازم گردشگری از یکسو بهعلت اهمیت اقتصادی آن بوده و از سوی دیگر به دلیل اثرات فرهنگی و اجتماعی آن است.
طی دهههای گذشته گردشگری یکی از بالندهترین بخشها در جهان بوده است و رشد آن در سالهای آتی نیز ادامه خواهد داشت. صنعت گردشگری جهان تقریباً صد میلیون شغل در جهان ایجاد کرده است که عمدتاً شامل كسب و كارهای کوچک یا متوسط هستند. سرعت اشتغالزایی در بخش گردشگری 5/1 برابر بالاتر از سایر بخشهاست(ابراهیمی،1383: 24).
از سال 1980، هر ساله رشدی در درآمدها و فعالیتهای گردشگری مشاهده شده است. سازمان جهانی گردشگری[2] از یک اقتصاد قدرتمند جهانی برخوردار بوده و با 4/7 درصد افزایش در رشد صنعت در سال 2000، دوران طلایی خود را داشته است. آمارهای ارائهشده از سوی سازمان جهانی جهانگردی، نشاندهنده رشد فزایندهای بوده و حجم اقتصادی آن از ۲/۱ میلیارد دلار آمریکا به بیش از ۶۲۲ میلیارد دلار در سال 2005 افزایش یافته است. همچنین گردشگری در سال ۲۰۰۷ توانسته است ۱۰/۳ درصد از تولید ناخالص ملی جهان را به خود اختصاص دهد. در همان سال وضعیت ایجاد اشتغال در این صنعت با حدود ۲۳۴ میلیون شغل، به بیش از ۲/۸ درصد از کل شاغلان بهکار در سطح جهان ارتقا یافته است. اهمیت اقتصادی صنعت گردشگری و سفر همچنان با افزایش وسیع تعداد مسافران از ۲۵ میلیون نفر در فاصله سالهای ۱۹۵۰ به ۷۸۳ میلیون در سال ۲۰۰۶ با میانگین رشد سالانه آن بالغ بر ۶/۵ درصد افزایش یافته است. در سال 2010 میلادی در جهان 1241 میلیارد دلار سرمایه گذاری در بخش توریسم انجام شد که این رقم معادل02/9 درصد از کل سرمایه گذاری جهان است. این رقم تا سال ۲۰۲۰ به ۲ هزار و ۷۵۲ میلیارد دلار خواهد رسید که 04/9 درصد از کل سرمایه گذاری در جهان را تشکیل خواهد داد. همچنین طبق پیشبینیهای این سازمان در سال ۲۰۲۰ میلادی تولید ناخالص داخلی جهان از صنعت گردشگری به مبلغی معادل ۱۱ هزار و ۱۵۱ میلیارد دلار میرسد که نسبت به سال ۲۰۱۰ رشد 5 درصدی دارد. همچنین براساس آخرین آمار این سازمان درحال حاضر از هر3/12 شغل در سراسر دنیا یک شغل مربوط به صنعت گردشگری است. در سال 2011، صنعت گردشگری بیش از 8 درصد از کل مشاغل جهان را به خود اختصاص داده است. بنا برآخرین گزارش های شورای جهانی سفر و گردشگری که آمار و وضعیت گردشگری کشورها را از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ میلادی پیش بینی کرده است، ایران در سال ۲۰۱۰ میلادی رشد9/3 درصدی در صنعت گردشگری داشته ولی گردشگری ایران تا سال ۲۰۲۰ با رکود مواجه شده و این عدد به8/3 درصد کاهش مییابد(پایگاه خبری تازهها، 1390: آنلاین)
گردشگری فعالیتی است که دارای تفاوتهای اساسی با سایر فعالیتهای اقتصادی است. این فعالیت حتی با بخش خدمات نیز دارای مرزهای مشخصی است؛ زیرا گردشگری معمولا بدون بررسی بازار خریداری میشود و شامل محدودهای از کالاها و خدمات مانند حمل و نقل، تسهیلات و منابع طبیعی است که به توالی مصرف میشوند. منابع طبیعی محور بخش مهمیاز کل نهادههای مورد نیاز بخش گردشگری هستند که عموما قابل قیمت گذاری نمیباشد.
پدیده شهرگریزی از دلایل مهم شکل گیری گردشگری بهویژه گردشگری روستایی است. تکامل و تراکم شهرها، تنگناها و محدودیتهای خاصی را برای برای ساکنانش به وجود آورده و ادامه چنین روندی باعث میگردد که انسانها به دنبال گریزگاهی باشند که خود را از انقیاد دست و پاگیر زندگی شهری رها سازند و زمانی را به تفریح و تفرج و ترمیم قوای تحلیل رفته اختصاص دهند.
ساکنان شهرها به دلایل متعدد به گذران اوقات فراغت در مناطق ساکت و آرام بخش روستایی وادار می کنند. به دنبال این مسائل، دگرگونیهای عظیمی در نظامهای اجتماعی و اقتصادی و زیستمحیطی و شغلی در سطح ملی ایجاد گردید؛ و به همین خاطر به دنبال آشکار شدن بازتابهای منفی زندگی شهری، برنامه ریزی در زمینه گردشگری بهویژه گردشگری در طبیعت و گردشگری روستایی برای شهرنشین ها و شهرگریزان از اولویت ویژهای برخوردار شد(اردستانی،1387: 218).
از اینرو توسعه گردشگری در مناطق روستایی دارای ابعاد مختلف بوده و توسعه آن نیازمند سازوکارهای متفاوتی نسبت به گردشگری در مناطق شهری است، لذا در این
خرید اینترنتی فایل کامل :
فصل با طرح مساله تحقیق و اهمیت طرح موضوع تحقیق، اهداف تحقیق تدوین میگردد و با بررسی قلمرو تحقیق، محدودیتها و روند کلی تحقیق بیان می شود و در پایان به واژگان کلیدی تحقیق اشاره خواهد شد.
1-Tourism.
2-World Tourism Organization.
بیان مسئله
در چند دهه گذشته و به موازات تحولات اقتصادی و اجتماعی، الگوهای سكونت بیشازپیش به شهرنشینی گرایش پیدا نموده است. براساس آمارهای موجود، جمعیت روستایی از 17 میلیون نفر در سال 1355 با نرخ رشد سالانه 1 درصد به 22 میلیون و 131 هزار و 101 نفر در سال 1385 و در سرشماری سال 1390 به 21 میلیون و 446 هزار و 781 نفر كاهش یافته است. سهم جمعیت ساكن در نقاط روستایی نیز از 53 درصد به 4/35 درصد در سال 1385 و 29 درصد در سال 1390 تقلیل یافته است. رشد جمعیت روستایی كشور طی 20 سال گذشته كاهشیافته و از 21/1 درصد به 44/0- درصد در سالهای 85-1375 رسیده است. تعداد خانوارهای هفت نفره و بیشتر از 04/34 درصد در سال 1365 به 38/13درصد در سال 1385 رسیده است(مرکز آمار ایران، 1390: آنلاین).
مجموعه مسائل فوق بسیاری از دولتها را بهویژه در جوامع درحال توسعه بر آن داشته است، تا با اتخاذ تدابیر مناسب و تحرك بخشیدن به اقتصاد این مناطق، انگیزههای لازم را برای ماندگاری این جوامع در مناطق روستایی فراهم نمایند. یكی از مهمترین و در عین حال كمهزینهترین گزینهها برای توسعه و تحرك بخشیدن به اقتصاد جوامع روستایی توسعه صنعت گردشگری بهطور عام و توسعه این صنعت در مناطق روستایی بهطور خاص است كه از بسیاری از ظرفیتها و قابلیتهای آن ها بهویژه در كشورهایی مانند ایران استفاده نشده است(رضایی ترشیزی،1382: 86).
سابقه سکونتگزینی و تمدن 9 هزار ساله درکنار آثار باستانی، تاریخی، صنایع دستی و چشم اندازهای طبیعی بکر و ثبت 1200 اثر در فهرست آثار ملی، استان قزوین را از این حیث در جایگاه ویژهای قرار داده است؛ که بسیاری از این آثار تاریخی و محصولات تولیدی کشاورزی در منطقه الموت در شهرستان قزوین قرار دارد. در منطقه الموت 13 قلعه از جمله قلعه الموت(حسن صباح) در گازرخان، لمبسر در رازمیان، قلعه میون، شمس کلایه و شیرکوه وجود دارد که گردشگران داخلی و خارجی بسیاری را به این منطقه می کشاند. شهر رازمیان، رودخانه نینه رود، شالیزارهای دره شاهرود، روستاهای تاریخی آتان، گرمارود، گازرخان، دره و حاشیه اندج رود، دریاچه اوان و درخت چنار خونبار در محل امامزاده زرآباد از جمله مناطق نمونه گردشگری در منطقه الموت است. از این رو باتوجه به قابلیت های زیاد شهرستان لازم است که به موضوع گردشگری روستایی توجه بیشتر گردد.
