کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل

گیاهان دارویی میراثی منطقه‌ای ولی با اهمیت جهانی هستند كه ثروت عظیمی را به جهان ارزانی داشته‌اند و می‌بایست خداوند را بر آفرینش آن‌ ها حمد گفت و سپاس گزارد چرا كه علاوه بر زیباسازی صحنه حیات به شكل كارخانه‌های فعال و در عین حال غیر آلاینده، فرآورده‌هایی مفید و متنوع تولید می‌كنند و هماره آرام بخش درد و رنج بیماران و تامین كننده سلامت انسان بوده اند. یكی از راه‌های شكرگزاری این نعم ارزشمند شناخت هر چه بهتر و عمیق‌تر جنبه‌های گوناگون مربوط به این گیاهان و سعی در حفظ و بقای آن ها در عرصه طبیعت می‌باشد (امامی و همکاران، 1383).

قدمت شناخت و کاربرد گیاهان دارویی به قدمت انسان برمی‌گردد چینیان و مصریان از نخستین اقوام بشری بودند که بیش از 27 قرن قبل از میلاد مسیح از گیاهان دارویی استفاده می‌کردند.

بنیان‌گذار طب یونانی اسكولاپیوس می‌باشد، نخستین رساله مكتوب و مدون در زمینه گیاه شناسی دارویی مقارن با ظهور تمدن یونان توسط تئوفراست ( 285-370 ق.م) ارائه شد.

از قرن هشتم تا دهم میلادی، ابو علی سینا، محمد زکریای رازی و بعد از آن‌ ها ابن بیطار در زمینه شناخت گیاهان کارهای قابل توجهی را انجام دادند. علی بن عباس مجوسی اولین بنیانگذار رده بندی نوع “کموتاکسونومی” است و بر این اساس انواع مختلف گیاهان دارویی را در 13 گروه یا طبقه تقسیم بندی کرد (امید بیگی، 1374).

کشور ایران با 11 اقلیم مختلف آب و هوایی و 7500 گونه گیاهی بستر بسیار مناسبی برای دستیابی به گونه‌های با ارزش دارویی و نادر می‌باشد. در میان تمام کشورهای جنوب غربی آسیا متنوع ترین و پرجاذبه ترین شرایط را از نظر پوشش گیاهی داراست. از آنجایی که محصول نهایی در کاشت گیاهان دارویی دست یابی به متابولیت‌های ثانویه و یا همان مواد موثره دارویی می‌باشد، تمام عوامل موثر بر رشد و عملکرد کمی و کیفی محصول بایستی مورد بررسی قرار گیرد (یزدانی،1383).

نیازهای زیست محیطی و روند تدریجی گرایش به سوی فرآورده‌های طبیعی به دلیل عوارض زیاد داروهای سنتزی و شیمیایی باعث شده كه به ویژه در دهه اخیر، استفاده از گیاهان دارویی در كشورهای پیشرفته طرفداران زیادی پیدا كند. كشور ایران نیز از جمله كشورهایی است كه در آن استفاده از گیاهان دارویی در طب سنتی و بومی پیشینه‌ای طولانی دارد. همچنین به دلایل شرایط اقلیمی و جغرافیایی مناسب، ایران رویشگاه تعداد زیادی از گیاهان دارویی می‌باشد. تنوع پوشش گیاهی در ایران به گونه‌ای است كه فلور گیاهی ایران بیش از فلور گیاهی تمام اروپا می‌باشد (آزادبخت، 1378).

امروزه در جوامع بین المللی و كشورهای پیشرفته به موضوع گیاهان دارویی با دید جمع‌ آوری، بسته بندی و عرضه آن‌ ها، در مغازه‌های عطاری نمی‌نگرند، بلكه سعی در حفظ گیاهان دارویی و حفظ ویژگی‌های ژنتیكی آن‌ ها و حتی بهبود و به‌نژادی این ویژگی‌ها و افزایش مواد موثره دارویی، اهلی نمودن و كشت آن‌ ها، استخراج و فرمولاسیون و در نهایت عرضه داروی به دست آمده پس از فرآوری و آماده سازی لازم جهت مصارف عموم مردم دارند. در دهه‌ های گذشته، گسترش وسیعی در طیف درمان‌های گیاهی صورت گرفته كه رشد سریع تقاضا برای داروهای گیاهی و در نتیجه گیاهان دارویی در دنیا را به دنبال داشته است.

از مهم‌ترین صادر كنندگان گیاهان دارویی می‌توان چین، هند، آمریكا، آلمان و كره را نام برد. با وجود 1300گونه از گیاهان دارویی در ایران، سهم كشور از تجارت جهانی این بخش كمتر از 2 درصد است.

خرید اینترنتی فایل کامل :

 

 

 

بر اساس گزارش منتشر شده توسط بانک جهانی در سال 1996، حجم تجارت گیاهان دارویی تا سال 2050 میلادی بالغ بر 5 ترلیون دلار خواهد بود. چنین روند رو به افزایش مصرف گیاهان دارویی بدون توسعه روش‌های مناسب کاشت، مدیریت و برنامه ریزی صحیح، یک پیامد منفی یعنی تخریب طبیعت را به دنبال خواهد داشت. بنابراین با توجه به این موضوع جهت جوابگویی به نیاز صنایع دارویی، لازم است که تولید زراعی در سطح وسیع انجام گیرد و گونه‌های کمیاب شناسایی و عملیات زراعی مانند کاشت، تکثیر ، مدیریت زمان برداشت و فرایندهای پس از برداشت روی این گیاهان انجام گیرد(هوسنا^[2]، 1997).

در حال حاضر یک سوم داروهای مورد استفاده در جوامع بشری، منشا گیاهی دارند و با پیشرفت حاصل از علوم مختلفی مانند كشاورزی، داروسازی، شیمی، بیوتكنولوژی و… جای امیدواری است كه تولید دو سوم بقیه داروها كه به صورت سنتزی ساخته می‌شوند، به تدریج منسوخ شده و به منابع گیاهی متكی گردد (امید بیگی، 1384). این امر موجب شده که هر سال سطوح وسیعی از زمین‌های زراعی به کشت گیاهان دارویی اختصاص یابد، اما عدم آگاهی از نیازهای اکولوژیک و شرایط مناسب کاشت، داشت و برداشت گیاهان دارویی باعث عدم استفاده از تمام پتانسیل موجود در این گیاهان ارزشمند شده است (یزدانی و همکاران، 1383).

هم اكنون كشورهای پیشرفته پی به ارزش گیاهان دارویی و صنعتی برده و درصدد كشت و پرورش آن‌ ها در سایر كشورهای فقیر شده‌اند. شناسایی گیاهان اسانس‌دار^[3] گامی مهم برای اهلی كردن و ترویج شیوه‌های صحیح بهره‌برداری و استفاده از این گیاهان می‌باشد .بازگشت به گیاهان بازگشت به گذشته نیست بلکه نگرشی است کاملاً علمی در استفاده هر چه بیشتر از این مواد طبیعی که می‌توانند اثرات شفابخش و مطمئن‌تری از مواد صناعی داشته باشند. کشور ایران با دارا بودن اقلیم‌های حیاتی متنوع و کم‌نظیر و گونه‌های فراوان گیاهی می‌تواند در تولید و پرورش گیاهان دارویی نقش اساسی داشته باشد (صمصام شریعت، 1382).

جنس آویشن^[4] ازجمله پرکاربردترین گیاهان داروئی بوده که به دلیل دارا بودن ترکیبات شیمیائی فراوان با کاربردهای داروئی، ضدعفونی‌کننده، غذائی و صنعتی، از اهمیت بسیار بالائی برخوردار است. بیش از 300 گونه از این جنس مورد شناسائی قرار گرفته است که عمدتاً بومی نواحی مدیترانه‌ای بوده و به صورت گیاهی چندساله تا ارتفاع 2500 متری از سطح دریا قابل رشد است (زرگری، 1370). گیاهان این خانواده به نحو عمده در بن چوبی و معطر و همیشه سبز می‌باشد که از گیاهان خوشبوست و آن را مظهر و نماد مرگ می‌دانند. چون اعتقاد بر این است که ارواح مردگان در گل‌های این گیاه به آرامش می‌رسند. این گیاه تفاوت‌های ژنتیکی فراوانی از نظر سطح پلوئیدی و خصوصیات تاکسونومیکی نشان می‌دهد، به گونه‌ای که سطوح پلوئیدی دیپلوئید تا تتراپلوئید با پایه ژنتیکی مختلف در آن یافت می‌شود. اکثر گونه‌های جنس آویشن از نظر ژنتیکی سازگار بوده و به‌دلیل سهولت هیبریداسیون بین‌گونه‌ای، هیبریدهای بارور فراوانی در این جنس وجود دارد که تنوع ژنتیکی بالائی در آن ایجاد نموده است. وجود گونه‌های فراوان و همچنین اینترگرسیون موفق بین گونه‌ای سبب سازگاری و پراکندگی وسیع در این جنس شده است. علاوه‌ بر روش‌های سنتی، تکنیک‌های جدید اصلاحی نظیر انتخاب به کمک نشانگر، مهندسی ژنتیک (انتقال ژن) و کشت بافت گیاهی در جهت بهبود خصوصیات فیتوشیمیائی و عملکرد در این گیاه داروئی به کار برده می‌شود(رضوانی مقدم، 1386).