امروزه گسترش شهرها و افزایش آلایندههای زیست محیطی باعث گردیده تا نقش گیاهان در فضاهای شهری هر روز افزایش یابد. در طراحی فضای سبز، گلهای زینتی یکساله و دایمی به علت تنوع رنگ و شکل بیشتر مورد توجه قرار میگیرند و تأثیر بیشتری در فضای محیط دارند (مک دونالد، 2002).
تولید گل و گیاهان زینتی امروزه از اهمیت خاصی برخوردار بوده و تدوین برنامهای جامع در جهت تولید و صادرات این گیاهان، علاوه بر اشتغال زایی، درآمد سرشاری را نصیب کشورمان مینماید. کشورمان از نظر شرایط آب و هوایی و نوری برتریهای ویژه ای نسبت به تولیدکنندگان عمده جهانی دارد (محبوب خمامی، 1385).
- گیاه شناسی و پراكنش اكولوژیكی گاردنیا
گیاه گاردنیا (Gardenia jasminoides)، از خانواده Rubiaceae میباشد. این جنس از 25 گونه مختلف، از گیاهان همیشه سبز درختچهای و یا درخت كوچك، تشكیل شدهاست. معمولاً ارتفاع و گسترش گونه مذكور به 60 تا 120 سانتیمتر میرسد. بومی چین میباشد و برگهای سبز تیره، براق و نیزهای دارد. گلهای آن منفرد، سفید و معطر است. گاردنیا را میتوان، در تابستان، خارج از گلخانه یا آپارتمان و در فضای باز قرار داد. این گیاه احتیاج به یک دوره خواب زمستانی دارد و باید در این مدت درجه حرارت 12 درجه سانتی گراد باشد. برگهای آن عمومأ دائمی، متقابل و بیضی شکل کشیده و گل های آن سفید، خوشبو که از بغل دم برگها یا انتهای شاخه بیرون میآید. این گیاه در طبیعت گونه های مختلف دارد و گونه گاردنیا جاسمینوئیدس[1] و واریتههای آن دارای گلهای درشت سفید معطر و بوته همیشه سبز بسیار زیبا و جذابی دارد. از گونه های دیگر آن فولگنس، ایکس هیبریدا، تری فیلا و جاسمنوئیدس که همگی دارای گلهای پرپشت سفید با برگهای سبز تیره و عطر دلپذیر مورد توجه بسیاری قرار دارد .مشکل آن، این است که برای ظهور گل حرارت ۱۶ درجه در شب و ۲۶ درجه در روز لازم دارد. مشکل دوم، موضوع آبیاری است. چنانچه آبیاری آن بیش از حد و یا کمتر از مقدار مورد نیاز باشد، گلهای آن قبل از شکفته شدن میریزند. پس از ظهور گل یک حرارت یکنواحت حدود ۱۲-۱۵ درجه کافی خواهد بود و احتیاج به آب سبک دارد (آبی که سختی آن کمتر از ۳۰۰ قسمت در میلیون باشد) و بایستی دائماً سطح خاک گلدان رطوبت نسبی داشته باشد. در صورت استفاده از آب سخت، برگها پیچیده و زرد شده و میریزد (بی نام، 1392؛ خوشخوی، 1389؛ کلمسون اکستنشن، 1999).
- شرایط محیطی، کاشت و روش تکثیر
گاردنیا به نور زیاد، حرارت بالا، آبیاری معمولی، رطوبت هوای 50 تا 70 درصد و خاك اسیدی احتیاج دارد. بهترین دما برای نگهداری در بهار و تابستان حدود 20 درجه و در زمستان حدود 10 درجه سانتی گراد میباشد. حداقل دمای مورد تحمل آن 2- درجه سانتی گراد و به یخبندان طولانی حساس بوده، در مواقع رشد و نمو كامل به آبیاری مرتب نیاز دارد ولی در مواقع دیگر به آب كمتری نیاز دارد. از اواسط تا اواخر بهار، میتوان گاردنیا را تكثیر كرد. برای این منظور، قلمههای انتهایی ساقه را كه طول 8 تا 10 سانتیمتر، با قیچی باغبانی جدا كنید و در پودر هورمون ریشهزایی فرو میبرند. سپس هر یک را در گلدانی با قطر دهانه 9 سانتیمتر حاوی كمپوست با پایه پیت، قرار میدهند. آنها را با كیسه پلاستیكی شفاف پوشانده و دما را حدود 18 تا 20 درجه سانتی گراد نگه میدارند، باید دقت کرد كه خاك به اندازه كافی مرطوب باشد. پس از دو ماه ریشه دهی انجام شده، بعد از آن، گیاه را یه گلدان با قطر دهانه 11 تا 13 سانتی متر، حاوی كمپوست گلدانی با پایه پیت، مناسب گیاهانی كه به pH پایین احتیاج دارند، بكارید (برادشاو و جان، 1998؛ دوک و راشد، 2010).
خرید اینترنتی فایل کامل :
- بیان مسئله
افزایش رویشی از اینرو امکان پذیر است که یاختههای زنده گیاهی در هسته خود تمام اطلاعات ژنتیکی لازم برای تولید یک گیاه کامل را دارا میباشند. این ویژگی توانمندی[2] نامیده می شود (استوارد و گریگوریان، 1978). مزیت اصلی تکثیر غیرجنسی در این است که گیاهان حاصل از آن شبیه گیاه والد بوده و هیچگونه تغییر ژنتیکی در آنها پدید نمی آید (دیواین و ییگر، 2003). البته که افزایش رویشی هم با مشکلاتی از جمله ریشهدهی نامناسب یا با کیفیت کم توام است. ریشهدهی نابجا به تشکیل ریشه از جاهایی غیر از محلی که در شرایط طبیعی ریشه از آنجا بوجود می آید گفته می شود (دیویس و همکاران، 1982). موفقیت در ریشهزایی به عوامل مختلفی بستگی دارد که از جمله مهمترین آنها تنظیم کننده های رشد گیاهی میباشد. عدم وجود این ترکیبات موجب کاهش راندمان جذب آب، پژمردگی گیاه، کاهش اندازه سلول و ریزش ارگانهایی مثل برگها میگردد (خوشخوی، 1389؛ شیرزاد و همکاران، 2012).
تحقیقات نشان دادهاست که توانایی قلمهها در تشکیل ریشه با ماده گیاهی (عوامل درونی) و همچنین شرایطی که قلمهها در طول جریان ریشهزایی در آن نگهداری میشوند (عوامل بیرونی) بستگی دارد. قلمههای بسیاری از گونه های گیاهی به راحتی ریشه میدهند. اگر چه بعضی دیگر حتی در شرایط مشابه ریشه نمی دهند (سادو، 1998؛ خوشخوی، 1389). در حال حاضر اطلاعات کمی درباره علل عدم ریشه زایی بعضی قلمه ها وجود دارد، که عوامل متعددی ممکن است علت آن باشد، که از مهمترین این عوامل می توان موانع مکانیکی، عدم تعادل تغذیه ای، عوامل هورمونی نامناسب و تجمع بازدارنده ها را نام برد (سادو، 1998). اکسینها تاثیر مهمی در ریشهزایی قلمهها دارند که در آغازش، رشد طولی و راندمان تعداد قلمههای ریشهدار شده موثرند و عدم استفاده از آنها باعث مشکلاتی در تکثیر غیرجنسی میگردد (فتحی و همکاران، 1379).
- هدف از انجام تحقیق
به طور کلی هدف از انجام این مطالعه را میتوان در 3 بخش بیان کرد:
- بررسی تاثیر تنظیم کننده های رشد اکسین به خصوص نفتالین استیک اسید (NAA) و ایندول بوتیریک اسید (IBA) بر ریشه زایی قلمههای گیاه گاردنیا
- افزایش سرعت و درصد ریشه زایی و بهبود راندمان قلمه های ریشه داده شده
- معرفی بهترین تیمارها جهت تولید تجاری
