بررسی منابع علمی در این زمینه، بیانگر محدود بودن منابع تحقیقاتی در داخل کشور میباشد، در عینحال بررسیهای تحلیلی و مطالعات پرسشنامهای تا حدودی رواج داشته است، به طوریکه میتوان ادعا نمود که هیچگونه هماهنگی بین ارزش و اهمیت کار با میزان فعالیتهای علمی مربوطه مشاهده نمی شود. با توجه به وسعت ابعاد اجتماعی و اقتصادی این طرح، و چند جانبه بودن تغییرات ایجاد شده در مزرعه، انجام فعالیتهای علمی با در نظر گرفتن امکانات موجود و روال اجرایی طرحهای تحقیقاتی در کشور چندان ساده نمی باشد. از سوی دیگر، طرحهای توسعه و تجهیز اراضی شالیکاری در کشورهای برنج خیز، از سالها پیش شروع شده و مسائل تحقیقاتی مربوطه، در آن سالها مورد بررسی قرار گرفته است. بدیعی است که نتایج و تجربیات اجرایی طرحهای مشابه تولید برنج در شرایط کشور ما کاملأ مطابقت نداشته و به راحتی قابل استفاده نیست بلکه با در نظر گرفتن تمام ملاحظاتی ضروری در عرصه انتقال تکنولوژی، لازم است مطابق شرایط ویژهی کشور و ملاحظات منطقهای با این امر اقدام نمود(یزدانی،1382).
بر اساس مطالعات صورت گرفته چهار عامل در موفقیت طرح تجهیز و نوسازی اراضی کشاورزی مؤثرند که عبارتند از: عوامل فرهنگی، عوامل اقتصادی، عوامل اجتماعی و عوامل فنی و اجرایی. از متغیرهای تأثیرگذاردرطرح تجهیز و نوسازی میتوان به قوانین، مالکیت، دانش فنی، تحویل بهموقع اراضی کشاورزی، ساخت راه های بین مزارع، ساخت کانالهای مناسب، کاهش مصرف آب، باورها و اعتقادات سنتی و کاهش هزینه تولید اشاره کرد. مهمترین اولویتهای بازدارنده در مسیر توسعه طرح تجهیز و نوسازی، مسائل فرهنگی و اجتماعی است که ناشی از سواد پایین و به تبع آن، عدم برخورداری از دانش فنی لازم و برخی باورها و اعتقادات سنتی است میباشد و مهمترین هدف از اجرای این طرحها، کاهش هزینه های تولید و افزایش درآمد کشاورزان میباشد (آشکار آهنگر کلای و همکاران، 1385).
در این تحقیق سعی گردیده تا عوامل پیشبرنده و بازدارنده تجهیز و نوسازی اراضی شالیکاری غرب گیلان موردتأکید قرار گیرد. و لذا با توجه به اینکه تجهیز و نوسازی در اراضی شالیزاری در آغاز تکامل و نیز تعالی علمی میباشد، بیشک کاستیها و معایب آن روز به روز آشکار گردیده و موجبات توجه بیشتر و ارائه راهکارهای علمی و عملی کارشناسان مرتبط، پیمانکاران، دانشجویان و تمامی اقشاری که به نوعی با این مسئله مرتبط میباشند را فراهم میسازد که خود مبنای تحقیقات علمی و پژوهشهای عملی در کلیه سطوح میباشد.
با توجه به هزینه بالای اجرای طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری، بررسی شناسایی عوامل پیشبرنده و بازدارنده و رفع نواقص کار باعث بهرهوری بیشتر خواهد گردید و وزارت جهاد کشاورزی با برنامه ریزی منسجمتر نسبت به اجرای طرح اقدام خواهد نمود و همچنین کشاورزان نیز با اجرای طرح از پیشرفتهای مکانیزاسیون بهره بیشتری را در فرایند تولید خود کسب خواهند نمود.
1-2- بیان مسأل
استفاده بهینه از اراضی زراعی جهت خودکفایی در تولید محصولات استراتژیک از اهم اهداف توسعه کشاورزی پایدار و یکی از مهمترین اهداف توسعه اقتصادی در کشورمان به شمار میرود و افزایش تولیدات کشاورزی با توجه به محدودیت سطح زیر کشت در گرو افزایش تولید در واحد سطح با بکارگیری فناوریهای نوین میباشد.
یکی از محورهای اصلی توسعه اقتصادی کشور، توسعه بخش کشاورزی و استفاده مطلوب از منابع آب و خاک با هدف ایجاد امنیت غذایی برای جمعیت رو به افزایش کشور است. بخش کشاورزی با توجه به تجربه توسعه کشورهای صنعتی و به دلایل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی و همچنین به دلیل شاغل بودن بخش چشمگیری از جمعیت در
خرید اینترنتی فایل کامل :
این حوزه چه بطور مستقیم و چه غیر مستقیم مورد توجه قرار گرفته است. بررسیها تا آنجا که به ایران مربوط می شود، نشان میدهد به رغم اجرای برنامه های مختلف توسعه کشاورزی و روستایی طی دهههای گذشته توسط این بخش نسبت به سایر بخشها، رشد مناسبی نداشته و در مواردی نیز دارای سیر نزولی بوده است (شکوری، 1382). پراکندگی، نامنظمی و کوچکی پهنه وسیعی از گیری ماشینآلات مرتبط با کشت بسیار دشوار و غیر ممکن به نظر رسد. دشواری کار زراعی در اراضی اراضی شالیزاری به گونه ای طبیعی موجب گردیده است تا فرایند کشت شالی از ابتدا تا انتها نیازمند نیروی کار انسانی بوده و بکار پراکنده وکوچک در کنار میل به اشتغال به کارهای پر درآمدتر و کم زحمتتر به همراه توسعه فعالیتهای غیرکشاورزی باعث شده است تا بخش قابل ملاحظهای از اراضی ارزشمند کشاورزی از رده تولید خارج و یا به شکلی بیتناسب به فعالیتهای کشاورزی اختصاص یابند (یعقوبی و کبیری، 1997).
بیش از یک دهه است که ضرورت تغییر اساسی در شالیزارهای شمال کشور با هدف کاهش هزینه های تولید، کاهش سختیکاری، گسترش مکانیزاسیون، مدیریت صحیح توزیع واستفاده از آب آبیاری، جلوگیری از تبدیل اراضی کشاورزی، امکان توسعه کشت دوم و ارتقاء اقتصاد خانوارهای کشاورزان برنجکار و کارآفرینی مورد اقبال تمام دستاندرکاران تولید برنج شامل کشاورزان، کارشناسان و پیمانکاران قرار گرفته است. امروزه زمان آن فرا رسیده، که با نگاهی به آنچه انجام گرفته و توجه به نقاط قوت و ضعف، به ارزیابی آن پرداخته و با اصلاح روشها، راه آینده را با جدیت و توان بیشتر دنبال نماییم.
مهمترین نکته در این مسیر این است که خاک، بستر اصلی عملیات تجهیز و نوسازی و به طور یقین کشاورزان صاحبان اصلی این طرحها میباشند. بنابراین هر فعالیتی که در این بستر انجام می شود، باید منافع و نظریات کشاورزان را تامین نماید، به همین دلیل مسایل و استانداردهای فنی و همارز آن نظرات کشاورزان، شاخص های مهم ارزیابی محسوب میشوند ( یزدانی،1383).
1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق
تولید برنج جهان در سال 500 میلیون تن با سطح زیر کشت 150 میلیون هکتار میباشد (محمدزاده 1388). بر اساس آمارنامه کشاورزی ایران در سال زراعی 90- 1389، سطح انواع واریتههای شلتوك در كشور حدود 574 هزار هكتار برآورد شده كه استان مازندران با دارا بودن سهم 38.5 درصدی از سطح برداشت اراضی زیركشت برنج مقام نخست كشور را بهخود اختصاص داده است و استان گیلان نیز با برداشت 31.2 درصد از اراضی شالیکاری كشور در جایگاه دوم قرار گرفته است. این دو استان جمعاٌ 69.7 درصد از سهم سطح برداشت انواع شلتوك كشور را دارا هستند.
هیئت اجرایی طرح تجهیز و نوسازی به سرپرستی جهاد کشاورزی میباشد و ادارات و ارگانهای دیگر نظیر، بنیاد مسکن (به دلیل هماهنگی با طرحهای هادی روستا)، اداره ثبت اسناد و املاک (به دلیل نیاز تحقیق در جهت رفع مشکلات کلی عملیات)، اداره آبیاری (به دلیل تغییر مسیر نهرها و زهکشها) و همچنین حمایت دستگاه قضایی و نیروی انتظامی، فرمانداری، بخشداریها و اعضاء شورای اسلامی و دهیاران را میطلبد.
